Nhanh nhạy với xu thế kinh doanh thời thượng, doanh nghiệp bỏ cả núi tiền để quảng bá cho fanpage của mình trên Facebook. Nhưng điều tra mới đây của BBC cho thấy số lượng "Like" khổng lồ nhiều khi chỉ là ảo.
>Những cách kiếm tiền của Facebook

Vài năm gần đây, fanpage - trang do người dùng tự tạo trên Facebook phục vụ mục đích quảng bá của doanh nghiệp, người nổi tiếng - được các tổ chức kinh doanh trên thế giới sử dụng như một công cụ marketing hiệu quả. Tại trang khởi tạo dịch vụ, Facebook quảng cáo sự ưu việt của fanpage là không mất đồng phí nào, doanh nghiệp vẫn có thể tiếp cận với khoảng 800 triệu khách hàng tiềm năng, là thành viên của mạng xã hội này và sống khắp nơi trên thế giới.

Quảng bá trên các fanpage của Facebook lâu nay vẫn được coi là hiệu quả.

Người sử dụng một khi đã bấm "Like" tại các fanpage này, thông tin từ doanh nghiệp, sản phẩm mới sẽ thường xuyên được cập nhật tới họ và thậm chí là bạn bè của họ. Theo cách đó, càng nhiều người bấm "Like" tại fanpage, sức quảng bá của doanh nghiệp càng cao.

Các doanh nghiệp Việt Nam cũng không hề chậm chân hơn so với các đối tác nước ngoài trong việc quảng bá thương hiệu thông qua các fanpage trên Facebook. Một người dùng thông thường với khoảng 500 tài khoản bạn bè có thể nhận được hàng chục lời mời gọi "Like" các fanpage trong vòng một năm qua. Nhiều doanh nghiệp quảng cáo cũng đã nhảy vào lĩnh vực này bằng cách cung cấp dịch vụ phát tán các fanpage cho hàng trăm nghìn người dùng Facebook Việt Nam.

Một người dùng thông thường có thể nhận hàng chục lời mời "Like" các fanpage.

Tuy vậy, cuộc điều tra độc lập do hãng tin Anh - BBC vừa thực hiện cho thấy kết quả hết sức bất ngờ, để duy trì số lượng "Like" lớn trên fanpage, doanh nghiệp vẫn phải trả một khoản tiền không nhỏ cho Facebook, đổi lại cho những quảng cáo hấp dẫn về các trang này nhằm thu hút người xem. Điều đáng lo hơn là ngay cả những cú bấm "Like" kia cũng không phản ánh đúng thực chất.

Một số chuyên gia an ninh mạng được tham vấn cho biết không ít tài khoản bấm "Like" tại các fanpage là "ảo", được khởi tạo bởi các chương trình máy tính và chuyên phát tán tin nhắn, thông điệp rác. Graham Culey, thuộc Công ty bảo mật Sophos nhận định "Tôi nghĩ chắc hẳn Facebook cũng biết điều này nhưng không thể kiểm soát nổi lượng tài khoản giả mà các chương trình nêu trên tạo ra”.

Michael Tinmounth, chuyên gia tư vấn truyền thông và marketing, từng chủ trì nhiều chương trình quảng cáo trên Facebook cho các doanh nghiệp, cho rằng lượng "fan" trong nhiều trường hợp rất đáng nghi. “Trong khi đối tượng hướng tới của chúng tôi là người dùng toàn cầu, thì kết quả ‘fans’ trên danh sách lại chủ yếu đến từ Việt Nam, Philippines và Ai Cập", ông này chia sẻ. Đáng chú ý, những người này chủ yếu thuộc độ tuổi 13-17 và không ít trong số họ bấm "Like" cho khoảng 3.000 - 5.000 trang khác nhau.

Làm thử theo cách này đối với Virtual Bagel - BBC thu được kết quả là số người bấm “like” chủ yếu đến từ Ai Cập và Philippines, trong khi thị trường họ hướng tới là Anh và Mỹ.

Các doanh nghiệp quảng cáo cũng nhanh chân nắm cơ hội với những chào mời hấp dẫn.

Tuy vậy, theo BBC, đại diện Facebook đã bác bỏ quan điểm này và cho rằng không có bằng chứng rõ ràng nào cho thấy của của những cú bấm “Like” ảo. Mạng xã hội này cũng cho đưa ra dẫn chứng về việc hầu hết các thương hiệu hàng đầu thế giới đều công nhận hiệu quả quảng bá khi tạo các fanpage nêu trên.

Trao đổi với VnExpress.net, đại diện Facebook tại Việt Nam cho biết mạng xã hội này không thu bất cứ một đồng phí nào khi cá nhân, doanh nghiệp tạo lập fanpage. Tuy nhiên, chi tiết về các hạng mục kinh doanh quảng cáo thì chỉ bộ phận thông tin báo chí tại trụ sở của mạng xã hội này tại Mỹ nắm được và có thể cung cấp thông tin.

Trên thực tế, nguồn thu chủ yếu của Facebook là phí quảng cáo trực tuyến từ các công ty. Kết quả tính bằng số lần bấm “Like” trang Facebook mà những công ty này lập ra để quảng bá sản phẩm cho mình. Trong đó, rất nhiều doanh nghiệp còn thu được lượng “Like” lên đến hàng triệu người. Con số về doanh thu của Facebook đến đâu thì phải đợi bản báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh công bố vào ngày 26/7 sắp tới.

Theo những thông tin trước IPO, doanh thu năm ngoái của mạng xã hội này khoảng 3,7 tỷ USD, trong đó 85% đến từ quảng cáo. Có hai loại quảng cáo phổ biến trên Facebook, đó là quảng cáo tự tạo (self-serve Ads – trong đó có fanpage) và quảng cáo tương tác (Engagement Ads). Ngoài ra, mạng xã hội này cũng thu được một phần doanh thu nhỏ từ các dịch vụ trò chơi, quà tặng, tiền ảo…

Chia sẻ với VnExpress.net, giám đốc một doanh nghiệp quảng cáo có nhiều năm hoạt động trên thị trường trực tuyến cho biết cá nhân ông và nhiều đồng nghiệp vẫn coi Facebook và các mạng xã hội là môi trường tuyệt vời để phát triển marketing do tính tiện lợi, phổ cập và chi phí thấp. Đối với những cú bấm "Like" ảo, ông này cho rằng ít có sự liên quan của nhà cung cấp dịch vụ do Facebook không hề thu phí từ các fanpage này. Tuy nhiên, việc duy trì số lượng "Like" cao là nhu cầu khá "tự nhiên" khi các doanh nghiệp muốn "khoe" sức hút của bản thân.

Nhật Minh - Tường Vi